الزام به تنظیم سند رسمی خودرو

دعاوی الزام به تنظیم سند رسمی به طور کلی در حوزه املاک و خودرو، یکی از پرتکرارترین دعاوی است. طبق قوانین ثبتی، اسناد رسمی به دلیل اعتبار قانونی همواره باعث ایجاد اعتماد و احساس امنیت بیشتری درافراد است. این نوع دعاوی زمانی مطرح می شود که فروشنده ملک یا خودرو به هر دلیلی از تنظیم و انتقال سند رسمی به نام خریدار خودداری می کند.

در این مطلب می خواهیم در مورد دعوای الزام به تنظیم سند رسمی خودرو، مراحل و مدارک مورد نیاز و همچنین رای وحدت رویه مهم در خصوص الزام به تنظیم سند رسمی خودرو صحبت کنیم. با ما همراه باشید. 

الزام به تنظیم سند رسمی خودرو

زمانی نیاز به طرح دعوای الزام به تنظیم سند رسمی خودرو ایجاد می شود که شخص خودرویی را خریداری نموده ولی فروشنده از انتقال قطعی خودرو به نام خریدار به بهانه های مختلف طفره می رود و در تاریخ مقرر توافق شده جهت انتقال سند خودرو به نام خریدار حضور نمی یابد.

برای مطالعه مقاله جامع در مورد الزام به تنظیم سند رسمی ملک به صفحه الزام به تنظیم سند رسمی مراجعه کنید.

در این شرایط، خریدار چاره ای جز طرح دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی خودرو علیه فروشنده ندارد چرا که یکی از معتبرترین دلایل برای اثبات مالکیت هر فرد نسبت به هر مالی، وجود سند رسمی است.

مدارک لازم برای دادخواست الزام به تنظیم سند خودرو

از جمله مهمترین مدارک برای دادخواست الزام به تنظیم سند خودرو شامل:

• مدارک شناسایی شامل شناسنامه و کارت ملی
• قرارداد خرید و فروش خودرو(مبایعه نامه ) و در صورت شفاهی بودن قرارداد، معرفی شهود
• مدارک واسناد مربوط به پرداخت ثمن (مبلغ) معامله
• سند مالکیت فروشنده
• برگ سبز خودرو
• بیمه نامه
• برگ مفاصا حساب عوارض و خلافی خودرو

مراحل تنظیم دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی خودرو

چنانچه به موجب یک مبایعه نامه، خودرویی بین خریدارو فروشنده معامله شود و فروشنده موجبات انتقال سند به نام خریدار را فراهم نکند خریدار در حالی که به تعهدات خود مبنی بر پرداخت ثمن معامله به درستی عمل کرده باشد می تواند در بدو امر با ارسال یک اظهارنامه قانونی از فروشنده بخواهد در تاریخ مقرر در مبایعه نامه یا تاریخ ذکر شده در اظهارنامه در دفترخانه مشخصی جهت انتقال سند حضور یاید وچنانچه فروشنده کماکان اعتنایی ننمود خریدار با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت نام ثنا دادخواستی تحت عنوان الزام به تنظیم سند رسمی را با مطالبه خسارات وارده را از مرجع قضایی درخواست می نماید.

هزینه دادرسی الزام به تنظیم سند رسمی خودرو دعوای مالی بوده و مستلزم پرداخت هزینه دادرسی معادل سه ونیم درصد ارزش خواسته است. پس از آن پرونده به دادگاه صالح ارجاع شده و ضمن دعوت از طرفین و بررسی قرارداد و استعلام مالکیت فروشنده و بررسی دیگر موارد در صورت احراز ذیحق بودن خریدار، حکم به الزام فروشنده به تنظیم سند رسمی خودرو صادر می نماید.

نمونه دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی خودرو

ریاست محترم مجتمع قضایی….

با سلام و احترام

اینجانب……… به موجب مبایعه نامه شماره…… مورخ ……. یک دستگاه خودرو هیوندای توسان مدل …… با شماره پلاک ..… خریداری نموده و تمامی مبلغ معامله را نیز پرداخت کرده ام.  علی رغم انجام تمام تعهدات از طرف بنده، خوانده  از اجرای مفاد قرارداد و انتقال سند خودرو به نام ایجاب امتناع می نماید و طی اظهارنامه شماره….. به صورت قانونی خواستار انجام تعهدات از سوی ایشان شده ام ولی کماکان هیچ اقدامی ننموده اند.

با عنایت به مراتب فوق و امتناع خوانده محترم از اجرای مفاد مبایعه نامه و مستندا به  مواد 10، 220 و 225 قانون مدنی وماده 198 قانون آیین دادرسی مدنی تقاضای رسیدگی و صدور حکم محکومیت ایشان مبنی بر الزام خوانده به حضور در دفترخانه اسناد رسمی و انتقال خودرو با مشخصات فوق الذکر به انضمام کلیه خسارات قانونی را از محضر دادگاه تقاضا دارم.

رای وحدت رویه الزام به تنظیم سند رسمی خودرو

در مواقعی که آراء متناقضی از شعبه های مختلف دادگاه صادر می شود هیات عمومی دیوان عالی کشوریا دیوان عدالت اداری برای جلوگیری از تشتت آراء و جلوگیری از بی نظمی در صدور آراء، اقدام به صدور رای وحدت رویه در آن موضوع خاص می نماید. یکی از همین موارد رای وحدت رویه شماره 1863 مورخ 02/12/1399 درهمین مورد است که تقریبا از سال 1400 دیگر جهت نقل و انتقال اموال منقول مانند خودرو نیازی به مراجعه به دفتر اسناد رسمی نبوده و در واقع همان سند صادره از سوی اداره راهنمایی و رانندگی که در چهارچوپ صلاحیت و اختیارات قانونی آن ها صادر می گردد به عنوان سند رسمی مالکیت محسوب می شود.

وفق این رای وحدت رویه، تنظیم سند رسمی خودرو ماهیت اختیاری دارد و نمی توان متعاملین (خریدار و فروشنده )  را اجبار به تنظیم سند رسمی انتقال خودرو در دفاتر اسناد رسمی نمود. البته ذکر این نکته ضروری است که هر چند تنظیم نمودن سند رسمی خودرو در دفتراسناد رسمی غیر ضروری است اما نقل و انتقال خودرو در مراکز راهنمایی و رانندگی و صدور برگ سبز به عنوان شناسنامه مالکیت خودرو هیچ منافاتی با تنظیم سند رسمی در دفترخانه ندارد یعنی خریدار می تواند با ارائه مدارک و مستندات کماکان الزام فروشنده به تنظیم سند رسمی خودرو را مطرح کند.  

لایحه دفاعیه الزام به تنظیم سند رسمی خودرو

در این جا به یک نمونه لایحه دفاعیه الزام به تنظیم سند رسمی خودرو اشاره می نماییم.

ریاست محترم شعبه ….

احتراما عطف به دادخواست تقدیمی، اینجانب به موجب مبایعه نامه شماره …. مورخ …. یکدستگاه خودرو….. به شماره پلاک….. را ازخوانده محترم خریداری نموده و تمامی مبلغ معامله را نیز به ایشان پرداخت کرده ام و قرار شد بعد از مراجعه فروشنده به اداره راهنمایی و رانندگی و پرداخت عوارض و خلافی خودرو و دیگر اقدامات لازمه با اطلاع ایشان تاریخی را توافق نموده و در دفترخانه جهت انتقال سند رسمی به نام اینجانب حضور یابیم. اما هیچ خبری از ایشان نشد وبنده طی یک اظهارنامه رسمی تاریخ و دفترخانه مورد نظر را به خوانده اعلام نموده که جهت انتقال سند مراجعه نمایند اما ایشان از انتقال سند رسمی خودرو به نام اینجانب خودداری می نمایند. تصویر اظهارنامه و مبایه نامه و رسید پرداخت ثمن معامله همگی ضمیمه است.

لذا با عنایت به عرایضم و مستندات ارائه شده، تقاضای رسیدگی و صدور حکم محکومیت ایشان مبنی بر الزام خوانده به حضور در دفترخانه اسناد رسمی و انتقال خودرو با مشخصات به شرح ستون خواسته به انضمام کلیه خسارات قانونی را از محضر دادگاه تقاضا دارم.       

نمونه رای الزام به تنظیم سند رسمی خودرو

در خصوص دادخواست آقای……. بطرفیت خوانده آقای ……به خواسته الزام به تنظیم سند رسمی خودرو به شماره پلاک ….. مقوم به 000/000/201 میلیون ریال  و مطالبه خسارت دادرسی، دادگاه با توجه به دادخواست تقدیمی و ملاحظه اوراق و محتویات پرونده و مستندات از جمله مبایعه نامه استنادی که مبین انتقال خودرو موضوع دعوی به موجب عقد بیع به خواهان است و با عنایت به  لایحه تقدیمی خواهان و اینکه خوانده علیرغم ابلاغ در جلسه رسیدگی حضور نیافته و لایحه ای نیز ارسال ننموده است و سند خواهان مصون از هرگونه خدشه می باشد و پاسخ استعلام از پلیس راهورنیز حاکی  از مالکیت رسمی خوانده دارد و با توجه به اینکه انتقال سند از آثار عقد بیع صحیح است.

لذا دادگاه دعوی خواهان را وارد دانسته و مستنداً به مواد 10 و 219 و 221 و 362 قانون مدنی و مواد 198 و 515 قانون آیین دادرسی مدنی حکم به محکومیت خوانده به حضور در یکی از دفاتر اسناد رسمی و انتقال سند رسمی خورو به شماره انتظامی …..به نام خواهان و پرداخت هزینه دادرسی در حق خواهان صادر می‌نماید. رأی صادره حضوری و ظرف 20 روز پس از ابلاغ، قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم تجدیدنظر استان تهران می باشد.                                                  

مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای الزام به تنظیم سند خودرو

مرجع صالح برای رسیدگی به دعاوی الزام به تنظیم سند خودرو، دادگاه محل اقامت خوانده و یا محل انعقاد قرارداد و یا محل انجام تعهد است. ماده 13 قانون آیین دادرسی مدنی مقرر می دارد:” در دعاوی بازرگانی و دعاوی راجع به اموال منقول که از عقود و قراردادها ناشی شده باشد خواهان می‌تواند به دادگاهی رجوع کند که عقد یا قرارداد در حوزه آن واقع شده است یا تعهد می‌بایست در آنجا انجام شود.”

الزام به تنظیم سند خودرو بدون قولنامه

مشکل جایی است که بعضی مواقع افراد به دلیل رابطه خویشاوندی یا اعتمادی که به یکدیگر دارند معامله خودرو را به صورت شفاهی و بدون هیچگونه برگه مکتوبی انجام می دهند و فروشنده هم به هر دلیلی  با وجود اخذ ثمن معامله هیچ گونه اقدامی جهت تعویض پلاک و انتقال سند به نام خریدار انجام نمی دهد.

در این شرایط خریدار در صورتی که شاهد داشته باشد وهمچنین با اثبات پرداخت ثمن خودر ابتدا باید مالکیت خود را به دادگاه ثابت نموده و سپس می تواند دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی خودرو را مطرح کند که این امر مستلزم مشکلات عدیده ای برای خریدار خواهد بود.  

در صورتی که مالک برای سند زدن نیاید، چه کاری انجام دهیم؟

اگر مالک برای سند زدن نیاید در چنین شرایطی خودرو همچنان به نام فروشنده باقی می ماند و از نظر قانونی به نام خریدار نشده است و این امر قطعا تبعاتی برای طرفین در پی خواهد داشت.

برای جلوگیری از هر گونه مشکل بهترین کار این است که خریدار و فروشنده پس از تنظیم مبایعه نامه به یکی از مراکز شماره گذاری راهور مراجعه و در آن جا همزمان هم تسویه ثمن معامله صورت گرفته و هم نسبت به تعویض پلاک و ایجاد شناسنامه جدید مالکیت خودروبه نام خریدار اقدام شود.

در صورتی که مالک چنین امکانی نداشت به دفتر اسناد رسمی جهت دادن وکالتنامه تعویض پلاک به خریدار مراجعه کند و مهلت وکالتنامه را محدود تعیین نمایند که در نهایت اگر فروشنده نسبت به این موضوع نیز اقدام نکند خریدارباید با مدارک و مستندات خود، دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی خودرو را در دادگاه حقوقی مطرح نماید.

مدت زمان لازم برای دعوای الزام به تنظیم سند رسمی چقدر است؟

مدت زمان خاصی نمی توان برای  دعوای الزام به تنظیم سند رسمی تعیین نمود چرا که عوامل زیادی از جمله استعلام مالکیت خوانده از اداره راهنمایی و رانندگی و یا اعتراض به رای صادره در این موضوع تاثیرگذار خواهد بود به طور حدودی می توان مدت زمانی بین پنج ماه الی یکسال را در نظر گرفت. 

سوالات متداول