تصفیه ترکه چیست + وکیل تصفیه ترکه در تهران

ترکه به دارایی باقی مانده از فرد فوت شده گفته می شود و شامل تمام اجزای دارایی، اعم از اموال منقول و غیرمنقول و مطالبات و حتی دیون متوفی است. دارایی دو حالت دارد: بخش مثبت یعنی دارایی خالص برای ورثه و بخش منفی، همان بدهی ها و دیون فرد متوفی است و باید از دارایی متوفی انجام تعهد شود.

حال برای اینکه بدانیم تصفیه ترکه چیست؟ مدیر ترکه کیست و چه وظایفی دارد؟ در این مقاله به آن می پردازیم. با ما همراه باشید.

تصفیه ترکه چیست؟

در واقع هنگامی که فرد فوت می کند، می بایست تمامی دیون و بدهی های وی از طریق اموالش پرداخت گردد. پس از آن نیز به تمامی موارد مذکور در وصیت نامه عمل شود. در همین راستا ماده 260 قانون امور حسبی بیان می کند: «مقصود از تصفیه ترکه، تعیین دیون و حقوق بر عهده متوفی و پرداخت آنها و خارج کردن مورد وصیت از ماترک است».

ماده 869 قانون مدنی دراین باره نیز مقرر می دارد:”حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق می گیرد و باید قبل از تقسیم آن اداء شود از قرار ذیل است.

•  قیمت کفن میت و حقوقی که متعلق است به اعیان ترکه مثل عینی که متعلق رهن است

• دیون و واجبات مالی متوفی

• وصایای میت تا ثلث ترکه بدون اجازه ورثه و زیاده بر ثلث با اجازه آنها

چه کسانی می توانند درخواست تصفیه ترکه کنند؟

طبق ماده 261 قانون امور حسبی اشخاص ذیل می توانند درخواست تصفیه ترکه را داشته باشند.

• وراث یا نماینده قانونی آنها.
• وصی در صورتی که انجام امور ترکه را بر عهده گرفته باشد.
•  امین غایب یا قیم محجوری که غایب یا محجور ، جزء ورثه ی متوفی باشند.

البته این ماده حصری نبوده و تمثیلی است و در واقع موصی له و طلبکار هم می توانند درخواست تصفیه ترکه را داشته باشند.

از بین وراث، اگر برخی ترکه را قبول و برخی رد نموده باشند، افرادی که رد ترکه کرده اند حق درخواست تصفیه ترکه را نخواهند داشت. رد ترکه به معنای عدم پذیرش و عدم مسئولیت در پرداخت دیون متوفی از ماترک اوست. نکته مهم این که تحریر ترکه باید قبل تصفیه ترکه صورت گیرد. چرا که وفق ماده ۲۶۶ قانون امور حسبی ، تحریر ترکه مقدمۀ تصفیه ترکه است.

مراحل و نحوه تصفیه ترکه

ورثه می توانند ترکه را قبول نموده که در این صورت باید دیون متوفی را بپردازند یا ترکه را رد نموده که به طلبکاران داده شود و حالت سوم می توانند قبول یا رد خود نسبت به ترکه را منوط به تحریر ترکه کنند. پس از انجام تحریر ترکه دیون و ترکه را مطابق لیست تحریر قبول یا رد کنند و حالت چهارم اینکه تصفیه ترکه را از دادگاه درخواست کنند. ماده 240 قانون امورحسبی به این موضوع تصریح دارد.

مدیر ترکه کیست و وظایف او چیست؟

معمولا مدیر ترکه با مدیر تصفیه به یک معنا تعبیر می شود حال آن که مدیر ترکه، زمانی تعیین می گردد که متوفی بلاوارث باشد و در واقع اداره ترکه به عهده مدیر ترکه است. اما مدیر تصفیه زمانی تعیین می شود که هیچ  یک از وراث نسبت به قبول ترکه اقدام نکرده باشند و در تصفیه ترکه نیز به توافق نرسیده باشند.

در این صورت از دادگاه درخواست تعیین مدیر تصفیه می کنند تا نسبت به این عمل اقدام شود. مواد 327 تا 329 قانون امور حسبی مصوب 1319، قانونگذار به لحاظ مشخص نبودن وراث متوفی، اداره ترکه را بر عهده مدیر ترکه نهاده است.

ماده 327 قانون امور حسبی ” در صورتی که وارث متوفی معلوم نباشد به درخواست دادستان یا اشخاص ذینفع برای اداره ترکه، مدیر معین می شود.”

ماده 328 قانون امور حسبی “در مورد ماده فوق دادستان مکلف است مراقبت نماید اقداماتی که برای حفظ ترکه لازم است به عمل آید و از دادگاه تعیین مدیر ترکه را‌ بخواهد.”

ماده 329 قانون امور حسبی”پس از وصول درخواست، دادگاه باید منتهی تا یک هفته مدیر ترکه را معین نماید.”

 تصفیه ترکه درصورت قبول از طرف ورثه

اگر ورثه طبق ماده 240 قانون امورحسبی ترکه را بپذیرند در این صورت مسئول پرداخت تمام بدهی های متوفی به نسبت سهم خود خواهند بود مگر اینکه ثابت کنند بدهی و دیون متوفی بیشتر از ترکه بوده و یا ثابت کنند پس از فوت متوفی، ترکه موجود بدون تقصیر ورثه تلف شده و باقی مانده ترکه هم برای پرداخت بدهی کافی نیست که در این حالت نسبت به میزان زائد از ترکه مسئولیتی ندارند و مستند این مطلب ماده 248 قانون امورحسبی می باشد.

 تصفیه ترکه درصورت رد از سوی ورثه

ورثه این اختیار را دارند که ترکه را رد نمایند. رد ترکه باید کتبا یا شفاها به دادگاه اطلاع داده شود و این رد نمی تواند معلق یا مشروط به شرطی باشد. رد ترکه باید در مدت یک ماه از تاریخ اطلاع وارث از فوت مورث، اعلام شود و خارج از این مدت در حکم قبول تلقی می شود مگر اینکه وارث برای عدم اظهار رد ترکه در فرجه قانونی دلیل موجهی داشته باشد که دادگاه پس از بررسی موضوع در صورت صلاحدید مهلت را تمدید می کند. مواد 249 و 250 و 253 قانون امور حسبی به این موضوعات اشاره دارد.

 تصفیه ترکه در صورت قبول وارث با صورت تحریرترکه

در این حالت ورثه رد یا قبولی خود را منوط به تصفیه ترکه می نمایند که دراین حالت باید ظرف یک ماه قبولی یا رد خود را به دادگاه اعلام کنند. ورثه ای که پس از تحریر مطابق صورت تحریر، ترکه و دیون را قبول می کنند باید در ظرف یک ماه از تاریخ فوت این موضوع را به دادگاه اعلام نمایند و دیون متوفی را درحدود میزان ترکه بپردازند و اگر ورثه تعهد خود به پرداخت دیون را منوط به تحریر ترکه نموده باشند و تحریر انجام نشود ورثه هیچ گونه تعهدی ندارند. (ماده 255 قانون امور حسبی)

 تصفیه ترکه درصورت درخواست ورثه از دادگاه

هریک از ورثه این اختیار را دارند که تصفیه ترکه را از دادگاه درخواست کنند اما اگر بعضی از ورثه ترکه را قبول کرده باشند باقی ورثه نمی توانند از دادگاه درخواست تصفیه کنند، بلکه صرفا می توانند با ورثه ای که قبولی خود را اعلام کرده اند، موافقت کنند.

ورثه ای که ترکه را قبول نموده اقدامات لازم را برای اداره ترکه و اداء دین و سایر مطالبات انجام می دهد و وارثی که ترکه را رد کرده حق اعتراض ندارد و اگر در نهایت بعد از تصفیه، چیزی از ترکه باقی ماند سهم وارثی که ترکه را رد کرده به او نیز پرداخت خواهد شد (ماده 258 قانون امورحسبی)

نمونه دادخواست تصفیه ترکه

تصفیه ترکه یک امر حسبی بوده و دعوا محسوب نمی شود و در واقع درخواست به شمار می آید، اما باید در قالب دادخواست و از طریق دفاتر خدمات قضایی تقدیم شوند. نمونه ای از دادخواست تصفیه ترکه جهت آشنایی درج می شود.

ریاست محترم شورای حل اختلاف شهرستان…….

احتراما به استحضار می رساند، مرحوم …………. مورث اینجانب……………و سایر ورثه (خواندگان) وفق گواهی فوت ضمیمه دادخواست در مورخ …. در شهر ……فوت نموده است. با عنایت به گواهی حصر وراثت پیوست دادخواست، حال هیچکدام از وراث اقدام به قبول ترکه نکرده اند و وصی نیز تعیین نشده است، لذا از دادگاه محترم تقاضا داریم، ضمن تعیین مدیر تصفیه، جهت تصفیه نمودن ترکه، اقدامات لازم را مبذول فرمایید.

بهترین وکیل تصفیه ترکه در تهران

اگر به دنبال دریافت مشاوره از وکیل پایه یک در امور انحصار وراثت و تصفیه ترکه می باشید، پیشنهاد می کنیم با وکیل مجرب گروه حقوقی ندای حق، بهترین وکیل تصفیه ترکه در تهران مشورت کرده و راهنمایی های لازم را دریافت کنید. برای این جهت پیشنهاد می کنیم با شماره ثابت 02166895246 تماس بگیرید یا از طریق پیام رسان واتساپ به شماره 09390188663 با ما در تماس باشید.