تصفیه ترکه

تصفیه ترکه چیست؟
همانطور که گفتیم ترکه به دارایی باقی مانده ازفرد فوت شده گفته می شود ودارایی دو حالت دارد بخش مثبت یعنی دارایی خالص برای ورثه و بخش منفی دارایی، همان بدهی ها و دیون فرد متوفی است و باید از دارایی متوفی انجام تعهد شود و به تعیین دیون و بدهی ها و پرداخت انها و کنارگذاشتن مورد وصیت (اگر وصیتی وجود داشته باشد )رااصطلاحا تصفیه ترکه می نامند و به فردی که این امور را انجام می دهد نیز مدیر تصفیه می گویند.وماده ۸۶۹ قانون مدنی دراین باره مقرر میدارد که:”حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق می گیرد و باید قبل از تقسیم ان اداء شود از قرار ذیل است .
*قیمت کفن میت و حقوقی که متعلق است به اعیان ترکه مثل عینی که متعلق رهن است
*دیون و واجبات مالی متوفی
*وصایای میت تا ثلث ترکه بدون اجازه ورثه و زیاده بر ثلث با اجازه انها
مراحل و نحوه تصفیه ترکه
ورثه می توانند ترکه را قبول نموده که دراینصورت باید دیون متوفی را بپردازند یا ترکه را رد نموده که به طلبکاران داده شود و حالت سوم می توانند قبول یا رد خود نسبت به ترکه را منوط به تحریر ترکه کنند .و پس از انجام تحریرترکه دیون و ترکه را مطابق لیست تحریر قبول یا رد کنند .و حالت چهارم اینکه تصفیه ترکه را از دادگاه درخواست کنند
.ماده ۲۴۰ قانون امورحسبی به این موضوع تصریح دارد .
تصفیه ترکه درصورت قبول از طرف ورثه
اگر ورثه طبق ماده ۲۴۰ قانون امورحسبی ترکه را بپذیرنددراینصورت مسئول پرداخت تمام بدهی های متوفی به نسبت سهم خود خواهند بود مگر اینکه ثابت کنند بدهی و دیون متوفی بیشتر از ترکه بوده و یا ثابت کنند پس از فوت متوفی،ترکه موجود بدون تقصیر ورثه تلف شده و باقی مانده ترکه هم برای پرداخت بدهی کافی نیست که دراین حالت نسبت به میزان زائد از ترکه مسئولیتی ندارند.و مستند این مطلب ماده ۲۴۸ قانون امورحسبی می باشد .
تصفیه ترکه درصورت رد از سوی ورثه
ورثه این اختیار را دارند که ترکه را رد نمایند که رد ترکه باید کتبا یا شفاها به دادگاه اطلاع داده شود و این رد نمیتواندمعلق یا مشروط به شرطی باشد و رد ترکه باید در مدت یک ماه از تاریخ اطلاع وارث از فوت مورث ،اعلام شود وخارج از این مدت در حکم قبول تلقی می شود مگر اینکه وارث برای عدم اظهاررد ترکه در فرجه قانونی دلیل موجهی داشته باشد که دادگاه پس از بررسی موضوع در صورت صلاحدید مهلت را تمدید میکند.مواد ۲۴۹و۲۵۰و۲۵۳ قانون امور حسبی به این موضوعات اشاره دارد .
تصفیه ترکه در صورت قبول وارث با صورت تحریرترکه
در این حالت ورثه رد یا قبولی خود را منوط به تصفیه ترکه می نمایند که دراینصورت باید ظرف یک ماه قبولی یا ردخود را به دادگاه اعلام کنند.ورثه ای که پس از تحریر مطابق صورت تحریر ،ترکه و دیون را قبول میکنند .باید درظرف یک ماه از تاریخ فوت این موضوع را به دادگاه اعلام نمایند و دیون متوفی را درحدود میزان ترکه بپردازند  واگر ورثه ،تعهد خود به پرداخت دیون را منوط به تحریر ترکه نموده باشند و تحریر انجام نشود ورثه هیچ گونه تعهدی ندارند.(ماده ۲۵۵ قانون امور حسبی)
تصفیه ترکه درصورت درخواست ورثه از دادگاه
هریک از ورثه این اختیار را دارند که تصفیه ترکه را از دادگاه درخواست کنند اما اگر بعضی از ورثه ترکه را قبول کرده باشند باقی ورثه نمی توانند از دادگاه درخواست تصفیه کنند بلکه صرفا می توانند با ورثه ای که قبولی خود را اعلام کرده اند ،موافقت کنندو ورثه ای که ترکه را قبول نموده اقدامات لازم را برای اداره ترکه و اداء دین و سایر مطالبات انجام می دهد و وارثی که ترکه را رد کرده حق اعتراض ندارد و اگر درنهایت بعد از تصفیه ،چیزی از ترکه باقی ماندسهم وارثی که ترکه را ردکرده به او نیز پرداخت خواهد شد (ماده ۲۵۸ قانون امورحسبی)