حضانت فرزند

طلاق تصمیم بزرگی است که علاوه بر زندگی زوجین، زندگی فرزندان را هم تحت تاثیر قرار می دهد. حضانت فرزند یکی از مهم ترین مسائل قانونی است که موقع طلاق مطرح می شود. پیشنهاد می شود برای حل مشکلات مربوط به حضانت فرزند حتما از وکلای با تجربه در این حوزه مشاوره بگیرید.

در این مقاله قصد داریم در مورد حضانت فرزند طبق قانون جدید و انواع حضانت و موضوعات مربوط به آن صحبت کنیم.

حضانت فرزند یعنی چه؟

حضانت فرزند به معنای مراقبت و محافظت از او است و معمولا پس از طلاق یا در صورت جدا زندگی کردن والدین مطرح می شود. طبق قانون حضانت کلیه فرزندان بر عهده والدین است. در صورت وجود موارد عدم صلاحیت والدین یا نبود آن ها به هر علت، در ابتدا، جد پدری و وصی و  بعد از آن، سایر افراد مورد نظر قانون گذار، در قانون مدنی، برای حضانت صلاحیت خواهند داشت.

اگر قصد دارید حضانت را از پدر و مادر سلب کنید و به دنبال شرایط آن هستید، مقاله شرایط سلب حضانت فرزند از پدر و مادر را مطالعه کنید.

انواع حضانت فرزند

حضانت فرزند به دو نوع حضانت دائم و حضانت موقت تقسیم بندی می شود.

حضانت موقت فرزند

زمانی که درباره حضانت فرزند بین زوجین اختلاف بوده و هنوز درباره حضانت تعیین تکلیف نشده است، دادگاه حضانت موقت طفل را برای مدت مشخص به یکی از زوجین یا یکی از بستگان درجه یک می دهد.

حضانت دائم فرزند

حضانت دائم مربوط به زمانی است که حضانت فرزند به حکم دادگاه یا بنا به توافق طرفین مشخص شده باشد و یا در اثر فوت یکی از والدین، حضانت فرزند به والد دیگر و یا دیگر بستگان او داده خواهد شد. البته امکان سلب حضانت دائم هم وجود دارد.

برای مطالعه شرایط حضانت فرزند در صورت طلاق توافقی، مقاله حضانت فرزند در طلاق توافقی را مطالعه کنید.

حق حضانت فرزند بعد از طلاق طبق قانون جدید

حضانت فرزند حق و تکلیف پدر و مادر است و تا قبل از طلاق، هیچکس نمی تواند این حق را بدون دلیل موجه قانونی از آنها بگیرد. تشخیص صلاحیت سرپرست توسط دادگاه انجام می گیرد. حتی اگر والدین در مورد حضانت توافق کرده باشند و دادگاه آن والد را فاقد صلاحیت تشخیص دهد، می تواند فرد دیگری را برای سرپرستی کودک انتخاب کند. ماده 1168 قانون مدنی در این باره مقرر می دارد” نگاهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است.” پیش از تصویب قانون جدید، حضانت پسر تا 2 سالگی و حضانت دختر تا 7 سالگی با مادر بود.

برای پیگیری موارد مربوط به پرونده های خانواده مانند طلاق، مهریه و حضانت در تمام کشورها روی لینک وکیل خانواده کلیک کنید.

طبق قانون جدید، پس از وقوع طلاق، حضانت فرزند دختر و پسر تا 7 سال بر عهده مادر است. حضانت فرزند دختر بعد از 7 سال تا نه سال با پدر خواهد بود و حضانت فرزند پسر از 7 سال تا 15 سال با پدر می باشد و بعد از تمام شدن این دوره و رسیدن کودک به بلوغ، حضانت او بر اساس انتخاب فرزند و صلاحدید دادگاه تعیین می شود.

شرایط حضانت فرزند توسط مادر

شرایط حضانت فرزند توسط مادر با توجه به مواد 1170 و 1173 قانون مدنی به شرح ذیل می باشد.

• دارا بودن توانایی عملی و جسمی لازم برای نگهداری و حضانت فرزند
• فراهم کردن یک محل امن و ثابت برای سکونت فرزند
• عدم ابتلا به بیماری های واگیردار
• دارا بودن سلامت عقل و روان
• دارا بودن شایستگی اخلاقی
• مسلمان بودن  
• ازدواج نکردن که البته با توجه به ماده 45 قانون حمایت خانواده، صرف ازدواج مجدد مانعی برای حضانت نیست و معیار تصمیم قاضی، مصلحت فرزند است.

حضانت و حق ملاقات

پس از اینکه حضانت فرزند بر عهده یکی از والدین قرار گرفت، والدی که سرپرستی را بر عهده ندارد، امکان ملاقات فرزند را خواهد داشت. ماده 1174 قانون مدنی در این باره مقرر می دارد” در صورتی که به علت طلاق یا به هر جهت دیگر ابوین طفل در یک منزل سکونت نداشته باشند هر یک از ابوین که طفل تحت‌ حضانت او نمی‌باشد حق ملاقات طفل خود را دارد. تعیین زمان و مکان ملاقات و سایر جزئیات مربوطه به آن در صورت اختلاف بین ابوین با محکمه ‌‌است.”

گرفتن حضانت فرزند بدون طلاق

ممکن است تصور شود بدون طلاق امکان گرفتن حضانت فرزند وجود ندارد  حال آن که چنین نیست. اگر زن و مرد هنوز طلاق نگرفته اما جدا از هم زندگی می کنند، حضانت فرزند تا 7 سالگی با مادر و پس از آن با پدر است. البته فرزند پس از رسیدن به سن بلوغ (دختر از 9 و پسر از 15 سالگی) می تواند یکی از والدین را انتخاب کند.

حالت دوم گرفتن حضانت قبل از طلاق، زمانی پیش می آید که زن و مرد در حال انجام مراحل قانونی طلاق هستند. حالت سوم مربوط به زمانی است که یکی از زوجین فوت می کند. در این حالت حضانت با والد زنده خواهد بود. در صورت فوت هر دو والد، حضانت بر عهده جد پدری قرار می گیرد.

نمونه دادخواست حضانت فرزند قبل از طلاق

با توجه به تصریح ماده 1174 قانون مدنی که  امکان حضانت فرزند قبل طلاق نیز وجود دارد نمونه ای از دادخواست  آن را اورده ایم.

ریاست محترم مجتمع قضایی ….

با سلام و احترام به استحضار می رساند

 بنده به موجب عقد نکاح دائم با آقای … ازدواج نموده ام که حاصل این زندگی یک فرزند دختر … ساله به نام ….. است. حضانت فرزند مشترک  به همسرم واگذار شده است. ایشان دچار اختلالات روانی بوده و چند باری فرزندم رو مورد اذیت و آزار قرارداده و او را در خانه حبس نموده است که همسایگان با شنیدن صدای کمک خواستن فرزندم به کمک او رفته و پلیس را درجریان قرار داده اند. طبق مستندات پیوستی، و مستندا به ماده 1173 قانون مدنی پس از احراز موارد تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر واگذاری حضانت فرزند مشترک به اینجانب … را دارم.

سوالات متداول