دعوی خلع ید

دعوی خلع ید چیست؟
دعوای خلع ید یا غصب وقتی مطرح می گردد که شخصی مالک یک خانه یا زمین یا هرنوع مال غیرمنقول دیگری است و دیگری بدون رضایت واجازه مالک به صورت غیرقانونی ان را تصرف نموده است و مالک از طریق توسل به مراجع قضایی خواستار پایان دادن به تصرفات غیرقانونی و خروج او از ملک یا زمین خوداست.قانون مدنی تعریف خاصی از خلع ید ارائه ننموده و ازاین رو به ان دعوی مالکیت نیز میگویند.
شرایط و ارکان دعوی خلع ید
همانطور که گفتیم مالکیت افراد نسبت به اموالشان محترم است و چنانچه کسی این مالکیت و حق را مورد تضیع قرار دهد به مالک اجازه داده شده از طریق مراجع قضایی ،اقدام به احقاق حق کند حال بسته به اقدام متصرف دعاوی متعددی مطرح می گردد و طرح هرنوع دعوا شرایط مختص به خود رادارد که از جمله در دعوای خلع ید ملک باید این موارد را در دادگاه اثبات نماید:
* مالکیت خواهان یعنی مالک که خواهان دعوی خلع ید است باید مالک مال غیرمنقول باشد و این مالکیت منوط به داشتن سند رسمی است و اگر مالک نباشد چون ذی نفع نیست و دعوای خلع ید فرع بر مالکیت است ، دعوای او رد می شود.

*عدوانی بودن تصرف یعنی وقتی مالک مدعی است که خوانده به با قهر و غلبه و بدون رضایت او ،ملک را تصرف نموده است.

*غیرمنقول بودن مال که شامل زمین ،اپارتمان ،خانه می باشد .

تفاوت دعوی خلع ید و تصرف عدوانی
۱-در دعوی خلع ید شما باید مالک مال غیرمنقول باشد و سند مالکیت ارائه دهید تا دعوای خلع ید از شما پذیرفته شود اما دردعوی تصرف عدوانی حتی مالک منافع بودن هم برای طرح این دعوی کافی است .مثل مستاجر

۲_دعوی خلع جزو دعاوی مالی و مستلزم پرداخت هزینه دادرسی است ولی دعوی تصرف عدوانی دعوای غیرمالی و مستلزم پرداخت هزینه معادل دیگر دعاوی غیرمالی است.

۳-دعوی خلع یک دعوی حقوقی است اما تصرف عدوانی هم در دادگاه حقوقی و هم از جنبه کیفری قابل طرح کردن است .

۴_دعوی خلع ید نیاز به طی مراحل دادرسی دارد و تا زمانی که حکم قطعی صادرنشود اجرا نمی گردد .اما دعوی تصرف عدوانی تشریفات دادرسی خاصی ندارد و بعد از صدور حکم باید اجرا شود .

تفاوت دعوی خلع ید و تخلیه ید
در دعوی خلع ید به عنصر عدوانی بودن اشاره کردیم اما در دعوی تخلیه در ابتدا تصرف مستاجر با رضایت مالک و درقالب قرارداد می باشد.دعوی تخلیه ید وقتی مطرح می شود که موجر علیه مستاجربه دلیل انقضای مدت اجاره و عدم تخلیه ملک یا تعدی و تفریط مستاجر دراستفاده از مورد اجاره ووجود شرایط فسخ قرارداد، نسبت به ان اقدام کند که موجر خواستاراخراج مستاجر وتخلیه ملک استیجاری از دادگاه می شود .بنابراین دعوی تخلیه ناشی از یک رابطه قراردادی می باشد اما دعوی خلع ید ناشی از تصرف عدوانی و غاصبانه است .دعوی خلع ید مالی است و هزینه دادرسی ان براساس ارزش منطقه ای ملک محاسبه میشود ولی دعوی تخلیه غیرمالی است.
دعوی خلع ید و مطالبه اجرت المثل ایام تصرف
همانطور که درتعریف دعوی خلع ید گفتیم دعوایی است که دران مال غیرمنقول متعلق به مالک بدون رضایت او و به نحو عدوان توسط دیگری ،تصرف شده است .از انجا که متصرف مدتی را در ملک بوده و استفاده بدون مجوز داشته و مالک را از منافع ملک خود محروم کرده است .لذا مالک می تواند ضمن ارائه دادخواست خلع ید، نسبت به مطالبه اجرت المثل ایام تصرف علیه متصرف اقدام کند.اجرت المثل زمانی مطرح می شود که فرد بدون اجازه و بدون هیچگونه رابطه قراردادی فی مابین ،ملک را تصرف کند و برای محاسبه اجرت المثل ایام تصرف متجاوز؛موضوع از طریق دادگاه به کارشناس رسمی ارجاع می شود وکارشناس با بررسی لازم مبلغی را به عنوان منافع ملک یا ارزش منفعت ان در دوران تصرف را مشخص نموده و در رای خود علاوه بر خلع ید ،اجرت المثل تعیین شده را نیز مورد حکم قرار می دهد .

دعوی خلع ید از ملک مشاعی
یکی از انواع دعاوی خلع ید ،خلع ید از املاک مشاعی است. ملک مشاعی ملکی است که چند نفر باهم دران شریکند وبه صورت شراکتی خریداری شده یا به ارث رسیده است و نسبت به ان حق مالکیت دارند اما هیچکدام از انها نمی توانند ادعای مالکیت مستقل داشته باشندیا بدون رضایت یکدیگر دران تصرف مادی نمایند.دعوی خلع ید مشاعی زمانی مطرح می شود که یکی از مالکین یا شخص ثالث غیر از مالکین ملک مشاع را تصرف کند که دراین صورت سایر مالکین و درمورد شخص ثالث ،هریک از مالکین می توانند دعوی خلع ید از ملک مشاع را مطرح نمایند و اقامه این دعوا از طرف یکی از مالکین نیز کفایت میکند و نیازی به حضور همه مالکین نیست .ماده ۱۴۳ قانون اجرای احکام مدنی نیز بیان میدارد “درصورتی که حکم خلع ید علیه متصرف مشاع صادرشود . درمرحله اجرای حکم ، کل ملک خلع ید می شود “
نحوه اجرای حکم خلع ید از املاک مشاعی
بعد از صدور حکم خلع ید و قطعیت ان ،اجراییه صادر می شود محکوم علیه ۱۰ روز فرصت دارد تا از تاریخ ابلاغ حکم را اجرا کند امااگر اعتنا نکند اجرای احکام طی نامه ای از ضابطین قضایی این امر را خواستار می شود .طبق ماده ۴۴ قانون اجرای احکام مدنی که مقرر می دارد “اگر عین محکوم به در تصرف کسی غیر از محکوم‌علیه باشد این امر مانع اقدامات اجرایی نیست مگر اینکه متصرف مدعی حقی از عین‌ یا منافع آن بوده و دلائلی هم ارائه نماید در این صورت دادورز (‌مامور اجرا) یک هفته به او مهلت می‌دهد تا به دادگاه صلاحیتدار مراجعه کند و در‌صورتی که ظرف پانزده روز از تاریخ مهلت مذکور قراری دائر به تاخیر اجرای حکم به قسمت اجرا ارائه نگردد عملیات اجرایی ادامه خواهد یافت”پس اگر حتی ملک مورد دعوا در تصرف فرد دیگری هم باشد به صراحت متن قانون ،مانع اجرا نیست مگر متصرف مدعی حقی باشد .
دادگاه صالح برای دعوی خلع ید
طبق ماده ۱۲ قانون ایین دادرسی مدنی ،دادگاه صالح برای رسیدگی به دعوای خلع ید دادگاه محل وقوع ملک است .
بهترین وکیل دعوی خلع ید درتهران
با توجه به اینکه عمده پرونده های حقوقی را دعاوی مربوط به خلع ید و مطالبه اجرت المثل ایام تصرف تشکیل می دهد و وکیل خلع ید با اشراف بر قوانین و رویه های موجود می تواند شما را در رسیدن به نتیجه مطلوب کمک کند .گروه حقوقی وکلای ندای حق در زمینه دعاوی خلع ید ، اماده ارائه خدمات مشاوره ای و وکالتی به شما عزیزان می باشد .در صورت تمایل به تعیین وقت مشاوره می توانید با کارشناس مربوطه از طریق واتساپ درارتباط باشید .

✍ پیشنهاد ما : افراز املاک مشاع