نرخ دیه کامل انسان در سال 1403 + دیه مرد و زن در ماه های حرام

دیه یا خون بها برای مواقعی است که یک قتل یا نقص عضو اتفاق می افتد. در واقع اگر فردی از عمد یا غیر عمد به جان و مال دیگران صدمه و خسارتی بزند، باید خسارت آن را پرداخت یا جبران کند. در برخی اوقات لزوم به پرداخت دیه به عنوان حکم اصلی می باشد و در برخی از موارد دیه کامل انسان می تواند جایگزین مجازات قصاص شود. در واقع دیه یک نوع مجازات مالی می باشد که مجرم باید آن را به شخص صدمه دیده یا اولیای دم بپردازد.

دیه کامل انسان در سال 1403 یک میلیارد و دویست میلیون تومان تعیین شده است که در ادامه جزئیات بیشتری نظیر دیه اعضای بدن را به صورت مجزا در جدول آورده ایم.

دیه کامل انسان در سال 1403 چقدر است؟ دیه در ماه های حرام چقدر است؟ دیه اعضای بدن چقدر است؟ دیه زن چقدر است؟ در ادامه پاسخ تمامی سوالات را خواهیم داد.

منظور از “دیه کامل انسان” چیست؟

دیه کامل انسان مبلغی است که برای قتل غیر عمد یا مواردی که به هر دلیل امکان قصاص وجود ندارد، در نظر گرفته شده است و مجرم موظف است بپردازد. همچنین اگر مجرم باعث نقص عضوی در بدن فرد شده باشد که تنها یک عدد از آن نوع عضو در بدن انسان وجود دارد، لازم است که مجرم دیه کامل را پرداخت کند.

ماده 484 قانون مجازات اسلامی دیه را تعریف نموده است. این ماده مقرر می دارد: “دیه مقدر، مال معینی است که در شرع مقدس، به سبب جنایت غیر عمدی بر نفس، عضو، یا منفعت، یا جنایت عمدی، در مواردی که به هر جهتی، قصاص ندارد، مقرر شده است.”

نرخ دیه کامل انسان در سال 1403 چقدر است؟

نرخ دیه انسان کامل یکی از انواع دیه است که مبلغ آن هر سال توسط قوه قضائیه اعلام می شود. همچنین مبنای محاسبه دیه عضو و جراحت و منافع بر اساس دیه کامل انسان محاسبه می گردد.

در حال حاضر بر اساس قانون، نرخ دیه کامل انسان حدود 1 میلیارد و 200 میلیون تومان می باشد. این مبلغ نسبت به سال ۱۴۰2 تقریبا 33 درصد افزایش یافته است.

درصد دیه کامل انسان در سال 1403

درصدهای دیه کامل انسان در سال 1403 معادل جدول زیر محاسبه می شود. در جدول چند نمونه آورده شده است که در صورت نیاز به درصدهای بیشتر فقط کافی است با ماشین حساب عدد کامل دیه امسال که معادل یک میلیارد و دویست میلیون تومان می باشد را ضربدر درصد آن بکنید.

درصدهای دیه کامل انسان 1403
یک درصد دیه کامل	12 میلیون تومان
دو درصد دیه کامل	24 میلیون تومان
نیم صدم یا نیم درصد دیه کامل	6 میلیون تومان
یک دهم درصد دیه کامل	1 میلیون و 200 هزار تومان
دو دهم درصد دیه کامل	2 میلیون و 400 هزار تومان

جدول نرخ دیه اعضای بدن در سال 1403

مبنای محاسبه دیه اعضای بدن به این شکل است که چنانچه فردی عمدی یا غیر عمدی به دیگری آسیب وارد نماید، ملزم به پرداخت دیه عضو اسیب دیده می باشد. اگر از عضوی یک عدد در بدن انسان وجود داشته باشد، در صورت از بین رفتن آن توسط مجرم، دیه کامل به آن تعلق می گیرد و چنانچه جفت باشد مانند چشم، مرتکب باید نصف دیه را پرداخت کند. در جدول ذیل ، نرخ دیه در بعضی اعضای بدن در سال 1403 را آورده ایم.

دیه شکستگی نازک نی و درشت نی استخوان پا هر کدام	96/000/000 تومان
دیه شکستگی استخوان دست که کاملا خوب شود	96/000/000 تومان
دیه شکستگی بینی	120/000/000 تومان
دیه شکستگی ترقوه (هر استخوان)	38/400/000 تومان
دیه شکستگی جمجمه سر در حد هاشمه*	120/000/000 تومان
دیه زخم شدگی در حد حارصه* (صورت)	12/000/000 تومان
دیه زخم شدگی در حد حارصه (بدن)	6/000/000 تومان
دیه زخم شدگی در حد دامیه* (صورت)	24/000/000 تومان
دیه زخم شدگی در حد دامیه (بدن)	12/000/000 تومان
دیه دندان های جلو که کامل ساقط شوند	60/000/000 تومان
دیه دندان‌ های پشتی که کامل ساقط شوند	30/000/000 تومان
دیه یک پا	600/000/000 تومان
دیه یک دست	600/000/000 تومان
دیه شکستگی دنده‌های محیط بر قلب	30/000/000 تومان

• هاشمه: چیزی که باعث شکستگی استخوان گردد حتی اگر جراحتی به جا نگذارد.
• حارصه: پوست خراش پیدا کند ولی خونی جاری نمی شود.
• دامیه: زخمی که عمیق بوده و در گوشت نفوذ کرده و باعث خونریزی شود.

دیه مرد در سال 1403

دیه، یکی از اصلی ترین موضوعات در فقه اسلامی است. دیه مرد در سال 1403 معادل دیه انسان کامل بوده که با افزایش حدود 33 درصدی به مبلغ یک میلیارد و دویست میلیون تومان رسیده است. دیه مرد غیر مسلمان در مورد اقلیت های مذهبی هم با نظر رهبر، در قانون اساسی با دین مسلمان، برابر است.

دیه زن چقدر است؟

با توجه به اینکه طبق شرع و قوانین موضوعه، دیه کامل زن نصف دیه مرد می باشد. لذا بر همین مبنا دیه کامل زن در سال 1403 مبلغ ششصد میلیون تومان می باشد. دیه زن، تنها در حوادث رانندگی و تصادفات منجر به فوت یا جراحت، با مرد برابر است.

نرخ دیه 1403 در ماه های حرام

اگر قتل  عمد یا غیر عمد در یکی از ماه های حرام سال ( ذی القعده، محرم، رجب و دی الحجه) رخ دهد، مبلغ دیه، تا یک سوم مبلغ دیه کامل، افزایش پیدا می کند که اصطلاحا به آن ” تغلیظ دیه“ یعنی شدت دادن به مبلغ خون بها می گویند. توجه داشته باشید که افزایش نرخ دیه در ماه های حرام برای دیه فوت لحاظ می شود وگرنه دیه اعضای بدن و جراحات با تعرفه عادی محاسبه می گردد و تغلیظ نمی شود.

با این تفاسیر، نرخ دیه مرد در سال 1403 در ماه های حرام، با چهارصد میلیون میلیون تومان افزایش، به مبلغ یک میلیارد و ششصد میلیون تومان رسیده است و نرخ دیه زن در ماه حرام به مبلغ هشتصد میلیون تومان افزایش پیدا کرده است.

نحوه محاسبه دیه به نرخ روز

با توجه به وضعیت تورم در کشور، مبلغ دیه کامل انسان، طبق نظر بانک مرکزی و با درنظر گرفتن شاخص تورم، در ابتدای هرسال مشخص شده و پس از تایید رئیس قوه قضائیه، اعلام عمومی می گردد.

همچنین در مورد نحوه محاسبه دیه به نرخ روز ماده 490 قانون مجازات اسلامی تصریح دارد و مقرر می دارد.” در صورتی ‌که پرداخت ‌کننده بخواهد هر یک از انواع دیه را پرداخت نماید و یا پرداخت دیه به ‌صورت اقساطی باشد، معیار، قیمت زمان پرداخت است مگر آنکه بر یک مبلغ قطعی، توافق شده باشد.” بنابراین پرداخت دیه همواره یوم الاداء یعنی به نرخ روز می باشد.

ماده 13 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه نیز به قیمت یوم الاداء (روز پرداخت) صراحت دارد.

مقایسه نرخ دیه انسان کامل 1403 با 1402

مبلغ دیه انسان کامل 1402 نهصد میلیون تومان و در ماه حرام یک میلیارد و دویست میلیون تومان مقرر شده بود که در سال 1403 به مبلغ یک میلیارد و دویست میلیون تومان در ماه های عادی و به یک میلیارد و ششصد میلیون تومان در ماه های حرام، افزایش پیدا کرده است. در زیر جدول مقایسه نرخ دیه کامل انسان در سال های مختلف را آورده ایم.

جدول مقایسه مبلغ دیه کامل در سال های مختلف

همان طور که گفته شد، مبلغ دیه کامل انسان طی سالهای مختلف تغییر می کند. در جدول ذیل مبلغ دیه کامل انسان در فواصل سال های 1392 تا 1403 در ماه های عادی سال و ماه های حرام ( با افزایش ) آورده شده است.

۱۳۹۲	۱۱۳ میلیون تومان	۱۵۰.۶ میلیون تومان
۱۳۹۳	۱۵۰ میلیون تومان	۲۰۰ میلیون تومان
۱۳۹۴	۱۶۵ میلیون تومان	۲۲۰ میلیون تومان
۱۳۹۵	۱۹۰ میلیون تومان	۲۵۳ میلیون تومان
۱۳۹۶	۲۱۰ میلیون تومان	۲۸۰ میلیون تومان
۱۳۹۷	۲۳۱ میلیون تومان	۳۰۸ میلیون تومان
۱۳۹۸	۲۷۰ میلیون تومان	۳۶۰ میلیون تومان
۱۳۹۹	۳۳۰ میلیون تومان	۴۴۰ میلیون تومان
۱۴۰۰	۴۸۰ میلیون تومان	۶۴۰ میلیون تومان
۱۴۰۱	۶۰۰ میلیون تومان	۸۰۰ میلیون تومان
۱۴۰۲	۹۰۰ میلیون تومان	۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان
۱۴۰۳	۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان	۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان

سوالات متداول