اجرت المثل ایام زوجیت

پس از ازدواج، یکسری از وظایف قانونی بر عهده زوجین نهاده می شود که یکی از مهم ترین آنها، تبعیت و تمکین زن از شوهر خود می باشد. اما بعضی از وظایف و کارها به طور قانونی بر عهده زن نیست. در خانواده های ایرانی عرف می باشد که  نگهداری فرزند و رسیدگی به امور خانه بر عهده زن خانه است و در واقع وظیفه قانونی زن نیست، زن می تواند برای این کارها از شوهر خود به طور قانونی مطالبه دستمزد کند.

در این مقاله اجرت المثل ایام زوجیت و شرایط پرداخت و دریافت آن را آورده ایم. با ما همراه باشید.

اجرت المثل ایام زوجیت چیست؟

اجرات المثل ایام زوجیت نوعی حقوق مالی می باشد که متعلق به زوجه است. در صورتی که زوجه در برابر دستورات زوج خدماتی را در منزل شوهر ارائه دهد که جزو وظایف او نیست، می تواند در قبال آن درخواست اجرت المثل نماید. اگر ادعای او اثبات شود، زوج موظف است بر اساس خدمات ارائه شده  زوجه دستمزد پرداخت کند.

محاسبه مهریه و اجرت المثل

مهریه اگر سکه باشد با گذشت زمان ارزش آن افزوده می گردد. ولی اگر مهریه، وجه رایج باشد باید بر اساس نرخ تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی محاسبه و پرداخت شود. نحوه محاسبه بدین صورت است که عدد شاخص سال قبل از مطالبه مهریه بر عدد شاخص سال وقوع عقد تقسیم شده و حاصل آن در مبلغ مهریه ضرب می گردد.

برای محاسبه میزان اجرت المثل دادگاه بر اساس نظر کارشناس تصمیم گیری می کند. براساس تبصره موجود در ماده 336 ق.م اگر به دادگاه اثبات شود که زوجه کارهایی بیشتر از وظیفه شرعی و قانونی خود انجام داده که با قصد تبرع نبوده است، برای او اجرت المثل در نظر گرفته می شود. این مبلغ با توجه به سال های زندگی مشترک و کارهای زوجه تعیین شده و سالانه به او پرداخت می شود.

شرایط پرداخت و دریافت اجرت المثل

ازجمله دعاوی که در دادگاه خانواده و در زمان طلاق مطرح می شود بحث اجرت المثل ایام زوجیت است. طبق مواد  336و 337  قانون  مدنی برای دریافت اجرت المثل ایام زوجیت شرایطی قابل ذکر می باشد که در صورتی تمامی شرایط محقق شود زن مستحق دریافت اجرت المثل خواهد بود. شرایط به عبارت زیر می باشد:

• طلاق به درخواست زوجه نباشد.
• اگر کارهای منزل جزو شرایط ضمن عقد باشد، زن نمی تواند درخواست اجرت المثل کند.
• انجام کارهای منزل به قصد تبرع نباشد.
• درخواست طلاق نباید به دلیل سوء رفتار زوجه و نشوز او نسبت به وظایف زناشویی باشد.

مراحل دادخواست اجرت المثل ایام زناشوییاگر برای دستمزد، بین زن و شوهر توافقی صورت نگرفته باشد زن می تواند دادخواست مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت از شوهر را به دادگاه ارائه دهد. مثل ظرف شستن، نگهداری فرزند، تمیز کردن خانه، غذا درست کردن و … از جمله کارهایی می باشد که زن می تواندبابت آن درخواست اجرت المثل نماید.

برای دادخواست اجرت المثل در ابتدا باید به دفتر خدمات قضایی مراجعه نمود و دادخواست را تنظیم کرد. پرونده به دادگاه خانواده ارجاع می شود. دادگاه به درخواست زوجه رسیدگی نموده و در صورت تایید، جهت تعیین اجرت المثل  موضوع را به کارشناس ارجاع می دهد و پس از تعیین میزان آن و عدم اعتراض و قطعی شدن نظریه کارشناسی، دادگاه حکم بر محکومیت زوج به پرداخت اجرت المثل صادر می کند.

درخواست اجرت المثل قبل از طلاق

بر خلاف تصور عموم که اجرت المثل را صرفا در زمان طلاق قابل مطالبه می دانند، با توجه به بند هفتم در ماده 4 قانون حمایت از خانواده و تبصره الحاقی در ماده 336 ق. م اجرت المثل حق طبیعی زن است. بنابراین زوجه می تواند بدون آن که درخواست طلاق نماید نیز حق خود را طلب کند.

اجرت المثل در طلاق توافقی

در طلاق توافقی تمام حق و حقوق طرفین مانند حق حضانت فرزندان، مهریه و … به صورت توافقی مشخص میشوند. البته در طلاق توافقی امکان دریافت اجرت المثل وجود ندارد، زیرا دادخواست طلاق صرفا از طرف زوج نیست و زوجه نیز درخواست طلاق دارد البته اجرت المثل زوجه در طلاق توافقی، نیز الزاما، ساقط نشده و در صورت توافق زوجین، قابل پرداخت است.  

اجرت المثل ایام نامزدی

زوجه  در دوران نامزدی وظیفه ای نسبت به انجام امور منزل ندارد و به همین دلیل اجرت المثل نیز به او تعلق نمی گیرد. در دوران عقد چون زوجین با هم زندگی نمی کنند و زن خانه داری و انجام دیگر امور مربوطه را به عهده ندارد بنا بر این زوج در این دوران نیز موظف به پرداخت اجرت المثل به زوجه نخواهد بود. 

اجرت المثل پس از فوت شوهر

پس از فوت شوهر نیز زن می تواند با توجه به کارهایی که در طول زندگی مشترک انجام داده طلب اجرت المثل کند. اجرت المثل زوجه پس از فوت از ماترک متوفی محاسبه و پرداخت می شود. در این حالت دادخواست باید به طرفیت ورثه تنظیم شود. 

 در رویه عملی با توجه به اینکه طبق عرف کارهایی که زوجه در منزل مشترک انجام داده است به قصد تبرع و استحکام بنیان خانواده بوده است لذا عدم مطالبه اجرت المثل در زمان حیات زوج، تبرعی بودن آن را نشان می دهد. ولی در نهایت در این شرایط با اثبات موارد توسط زوجه، دادگاه در حکم به پرداخت اجرت المثل ، تصمیم گیرنده نهایی خواهد بود.

اجرت المثل پس از فوت زن

در صورت فوت زن، در قوانین هیچ ممنوعیتی برای دریافت اجرت المثل زن فوت شده وجود ندارد. اما با توجه به این که برای مطالبه اجرت المثل باید شرایط ذکر شده در این مقاله وجود داشته باشد تا دادگاه حکم به دریافت اجرت المثل صادر کند. بنا بر این با توجه به این موارد استدلال قوی تر این است که مطالبه اجرت المثل کارهای انجام شده در ایام زوجیت نیاز به اثبات دستور زوج و نیز تبرعی نبودن اقدامات زوجه دارد که این مقدمات قائم به شخص زوجه بوده و با فوت وی امکان احراز آن عملا برای دادگاه وجود ندارد.

اجرت المثل زن شاغل

اشتغال زوجه در اجرت المثل  او تاثیری ندارد، اما می تواند در محاسبه مقدار آن تاثیرگذار باشد. به طور کلی اجرت المثل زنان شاغل با این دیدگاه محاسبه می گردد که آن ها زمان زیادی بیرون از خانه هستند و زمان کمی را صرف رسیدگی به امور منزل می کنند.  هر چند اشتغال  زن مانع رسیدگی او به کارهای منزل نخواهد بود ولی معمولا کارشناس در نظریه خود برای زنان شاغل مبلغ اجرت المثل کمتری نسبت به زنان خانه دار تعیین می کنند.  

اجرت المثل و طلاق از طرف مرد

اگر دادخواست طلاق از طرف زوج صورت بگیرد و زوجه نسبت به آن رضایت نداشته باشد و درخواست اجرت المثل نماید، قرار کارشناسی صادر می شود و ضمن صدور حکم طلاق،  دادگاه زوج را موظف به پرداخت آن می نماید. اجرت المثل زوجه قابل جمع با نحله نیست. بنابراین نحله هنگامی به زوجه تعلق می گیرد که شرایط او شامل اجرت المثل نشود.

نحله” به معنای هدیه و بخشش و در اصطلاح حقوقی مبلغی است که توسط دادگاه در شرایطی که زوج قصد طلاق زوجه را داشته و از طرفی میزان مهریه کم بوده و اجرت المثل هم شامل حال او نشده باشد، تعیین و زوج ملزم به پرداخت آن می شود. 

میزان اجرت المثل ایام زوجیت در سال 1403 چقدر است؟

اجرت المثل ایام زوجیت، در سال 1403، میزان و مبلغ ثابتی ندارد و برای تمامی خانم ها به طور یکسان محاسبه نمی شود ولی به میزان کار های که انجام داده اند متفاوت است. دادگاه نیزبر اساس همین معیار، مبلغ و میزان اجرت المثل را تعیین می کند.

موضوعاتی که در زمینه تعیین اجرت المثل موثر است شامل شاغل یا خانه‌دار بودن زوجه، تحصیلات، جایگاه اجتماعی، محل زندگی، سنوات زندگی مشترک و تعداد فرزندان و عوامل متعددی می باشد.