تنفیذ طلاق

تنفیذ طلاق به معنی اعتبار بخشیدن و تایید حکمی است که زوجین مقیم خارج از کشور از دادگاه محل اقامت خود اخذ نموده و به دادگاه ایران ارائه داده اند. به بیان دیگر، چنانچه زوجین ایرانی در صورت بروز مشکلات و یا اختلافاتی به دادگاه خارجی مراجعه نموده و دادخواست طلاق خود را ثبت و حکم دریافت نمایند، در این شرایط، طلاق خارجی باید در دادگاه های خانواده ایران تنفیذ و تایید شود تا قابلیت ثبت را پیدا کند.

در این نوشتار قصد داریم شما را با شرایط تنفیذ طلاق خارجی و مراحل پذیرش آن آشنا کنیم. با ماهمراه باشید.

تنفیذ طلاق چیست؟

تنفیذ در معنای لغوی به معنای اجازه دادن و تایید نمودن می باشد و تنفیذ طلاق یعنی تایید کردن طلاق. موضوع تنفیذ طلاق معمولا در مورد احکام صادره از دادگاه های خارجی مطرح می شود. یعنی زوجین در خارج کشور طلاق خارجی خود را به ثبت رسانده و حال می خواهند تایید رای خارجی را در دادگاه های ایران جهت ثبت و اجرای صیغه شرعی طلاق و ثبت در شناسنامه بگیرند.

جهت دریافت اطلاعات و آگاهی از قوانین طلاق در کشورهای خارجی یا دریافت مشاوره از کارشناسان ندای حق در مورد طلاق ایرانیان خارج از کشور، به صفحه وکیل طلاق ایرانیان خارج از کشور مراجعه کنید.

البته تنفیذ طلاق شرایط خاصی دارد که در صورت عدم رعایت آن شرایط، رای طلاق صادره در دادگاه خارجی مورد تایید قوانین ایران و متعاقبا دادگاه ایران نخواهد بود. البته لازم به ذکر است، رای طلاق خارجی صادره نیز باید به تایید کنسولگری ایران برسد و مهر شود تا بتوان به آن استناد نمود.

مقاله پیشنهادی: آیا طلاق توافقی در محضر بدون دادگاه امکانپذیر است؟

تنفیذ طلاق شرعی

منظور از تنفیذ طلاق شرعی این است که فرد متقاضی طلاق، پس از اخذ حکم از دادگاه کشور محل اقامت خود، با مدارک و مستندات، به سفارت یا کنسولگری کشور مربوطه و یا در صورت اقامت در کانادا و آمریکا، به دفتر حفاظت منافع مراجعه نموده و رای صادره را به تایید و مهر کنسولگری برساند.

فرد در مرحله بعدی باید صیغه شرعی طلاق را در مراکز اسلامی و رسمی معرفی شده جاری نماید، چرا که در غیر این صورت، با مطرح شدن دادخواست تنفیذ طلاق در دادگاه های ایران، به دلیل عدم شرایط لازم، دادخواست منجر به رد خواهد شد.

برای اطلاع از شرایط و مراحل طلاق به صورت غیابی در خارج از ایران به مقاله طلاق غیابی ایرانیان خارج از کشور مراجعه کنید.

شرایط تنفیذ طلاق در قانون ایران

قانون ایران برای تنفیذ طلاق دو شرط را مقرر نموده است:

• اول اینکه دادگاه خارجی صلاحیت رسیدگی به درخواست طلاق از طرف فرد را داشته باشد.
• دوم اینکه قانون کشور خارجی که رای طلاق را صادر نموده با قانون ایران مغایر نباشد.

ماده 975 قانون مدنی صراحت دارد که “محکمه نمی تواند قوانین خارجی و یا قراردادهای خصوصی را که بر خلاف اخلاق حسنه بوده و یا به واسطه جریحه دار کردن احساسات جامعه یا دلایل دیگر، مخالف با نظم عمومی محسوب می شود، به موقع اجرا گذارد، اگر چه اجراء قوانین مزبور اصولا مجاز باشد.”

لذا در این دو حالت است که دادگاه ایران با بررسی کامل شرایط، حکم به تنفیذ طلاق صادر می کند. امروزه، کنسولگری های ایران در خارج از کشور، حکم صادر شده ایرانیان خارج از کشور را تایید می کند. با این کار، ایرانیان خارج از کشور می توانند با کمک یک وکیل در ایران، تنفیذ حکم طلاق صادره از دادگاه خارجی را درخواست کنند.

لازم به ذکر است که یکی از فاکتورهای مهم در تنفیذ طلاق توسط دادگاه ایران این است که حکم طلاق خارجی حتما در مراجع رسمی مذهبی اجرا شده باشد. در غیر این صورت، احتمال رد درخواست وجود دارد و در صورت وقوع این اتفاق، باید دادخواست طلاق مجدد داد.

تنفیذ طلاق خارج از کشور

هر چند طبق ماده 6 قانون مدنی، اتباع ایران در هر کجای دنیا که باشند، از نظر قوانین مربوط به احوال شخصیه، تابع قانون دولت متبوع خود می باشند، اما قانونگذار در مواد 14 و 15 قانون حمایت خانواده، احکام صادره از دادگاه های خارجی را تحت شرایطی در ایران بررسی و قابل تنفیذ می داند. بنابراین، برای تنفیذ طلاق خارج از کشور، طرفین یا وکلای آنها باید با ضمیمه نمودن تمامی مدارک و مستندات، از جمله دادنامه صادره از دادگاه خارجی، نسبت به تقدیم دادخواست تنفیذ طلاق اقدام نمایند.

در رویه عملی، برخی از دادگاه ها آرای صادره از محاکم خارجی در مورد طلاق را قابل تنفیذ نمی دانند. در این شرایط، می توان از رای دادگاه خارجی به عنوان دلیل برای حکم طلاق استفاده نمود. در این حالت، دادگاه مکلف به «بررسی» حکم دادگاه خارجی است. چرا که باید احراز نماید رای صادره از دادگاه خارجی منطبق با قوانین ایران صادر شده و مخالف نظم عمومی و اخلاق نباشد. در این صورت، با رعایت تمامی شرایط، دلیلی برای عدم تنفیذ حکم طلاق وجود نخواهد داشت.

در واقع، رای باید با محتوا و ماهیت قانون ایران تطابق داشته باشد. حکم تنفیذ طلاق، حکمی اعلامی است. لذا نیازی به صدور اجرائیه ندارد. دادگاه ضمن صدور حکم، دستور ثبت طلاق در اسناد سجلی فرد متقاضی تنفیذ را صادر می نماید.

تنفیذ طلاق از طرف مرد

با توجه به اینکه طبق قوانین ایران، حق طلاق با مرد است، زوج می تواند با مراجعه به دادگاه محل اقامت خود، نسبت به اخذ رای طلاق و سپس درخواست تنفیذ آن رای در دادگاه های ایران اقدام کند. اما با توجه به اینکه زوج در زمان طلاق باید حقوق مالی زوجه را به طور کامل پرداخت کند، اگر در دادگاه خارجی رای طلاق هم صادر شود، باز هم حقوق مالی زوجه همچنان بر ذمه اش باقی می ماند، بنابراین بهتر است از طریق دادگاه های ایران اقدام نماید. در مواردی که طلاق به درخواست زوج در خارج از کشور ثبت می‌گردد، حق مطالبه حقوق مالی برای زوجه وجود دارد تا برای مطالبه حقوق قانونی خود، به دادگاه‌ های ایران مراجعه نماید.

تنفیذ طلاق از طرف زوجه

با توجه به اینکه موضوع درخواست طلاق از طرف زوجه، مستلزم اثبات شرایط قانونی عسر و حرج در محاکم ایران است، تنفیذ حکم طلاق خارجی به درخواست زوجه در ایران، منوط به رعایت شرایط کامل قوانین ایران است.

از جمله این شرایط می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ثبت رای طلاق خارجی مطابق با قانون ایران
• انجام فرآیند طلاق در مراکز اسلامی معتبر
• جاری شدن صیغه شرعی طلاق با حضور دو شاهد
• وجود گواهی معتبر کتبی برای طلاق

در غیر این صورت، احتمال پذیرش تنفیذ رای طلاق خارجی بسیار کم می شود.

تنفیذ طلاق توافقی

چنانچه به صورت توافقی در کشور محل اقامت خود نسبت به اخذ رای طلاق خارجی اقدام نموده اید و در مورد حقوق مالی و غیر مالی، طبق قوانین ایران توافق دارید، می توانید جهت ثبت آن، از طریق وکیل طلاق ایرانیان خارج از کشور اقدام نمایید.

مراحل اقدام به تنفیذ رای طلاق خارجی چگونه است؟

مراحل اقدام به تنفیذ حکم طلاق خارجی برای ایرانیان خارج از کشور به قرار زیر است:

• صدور حکم طلاق در دیگر کشورها
• تنفیذ حکم طلاق خارج کشور در ایران
• ترجمه حکم طلاق
• تأیید حکم طلاق توسط دادگاه ایران

فرد ایرانی می تواند پس از اخذ حکم قطعی طلاق صادره از دادگاه خارجی (محل اقامت خود) با مدارک و مستندات به سفارت خانه یا دفتر کنسولگری ایران در کشور متبوع خود مراجعه کرده و رای خود را تایید و مهر کند. سپس برای درخواست تنفید طلاق طبق قوانین ایران، آن را به دادگاه های ایران ارائه نماید.

لازم به ذکر است، سابقا حکم طلاق صادره در خارج از کشور نیازی به تنفیذ دادگاه های ایران نداشت، اما بعد از تصویب قوانین جدید راجع به طلاق، ثبت کلیه طلاق های صادره در خارج، منوط به حکم دادگاه خانواده در ایران شد. البته در رویه عملی، تنفیذ احکام خارجی صادره در دادگاه های خانواده با دشواری و حساسیت زیاد انجام می شود.

نتیجه اینکه، حکم طلاق صادره از دادگاه کشور خارجی، چنانچه توسط داگاه های ایران تنفیذ و تایید نشود، به لحاظ قانونی هیچ اعتباری نخواهد داشت.

نکته مهم در مورد تنفیذ طلاق:

تا زمانی که طلاق خارجی در دادگاه های ایران تنفید نشود و طلاق ثبت نشده و صیغه شرعی طلاق جاری نشود، محدودیت هایی برای زوجه وجود دارد. طبق این محدودیت ها، زن همچنان در قید زوجیت همسرش باقی می ماند و اگر به ایران بازگردد، شوهرش می تواند او را ممنوع الخروج کند تا رای او در دادگاه های ایران تنفیذ و ثبت نهایی شود.

همچنین، چنانچه به تصور انجام طلاق خارجی و خارج شدن از قید زوجیت، در خارج با مرد دیگری ازدواج نماید، مشمول عنوان چند همسری قرار گرفته که طبق قوانین ایران جرم است. در مقابل، چنانچه زوج نیز تکلیف حقوق مالی زوجه را مشخص ننموده و صرفا به اخذ رای طلاق خارجی بسنده نماید، زوجه در صورت عدم بخشش مهریه، می تواند از طریق اجرای ثبت، زوج را ممنوع الخروج نماید.

مدارک لازم برای دعوی تنفیذ طلاق چیست؟

مدارک لازم برای طرح دعوای تنفیذ طلاق در دادگاه های ایران عبارتند از:

1. اصل شناسنامه و کارت ملی

2. اصل سند ازدواج

3. اصل حکم صادره از دادگاه خارجی

4. ترجمه رسمی حکم خارجی

5. گواهی صیغه شرعی طلاق

دادگاه صالح برای رسیدگی به دعوی تنفیذ طلاق کجاست؟

چنانچه زوجین اقامتگاه و محل سکونتی در ایران نداشته باشند، دادگاه صالح، دادگاه خانواده شهر تهران است. در غیر این صورت، دادگاه محل اقامتگاه زوجین دادگاه صالح خواهد بود.

تکلیف حقوق مالی زوجه در طلاق خارجی

حقوق مالی زوجه از جمله نفقه، مهریه، اجرت المثل و …. جزو احوال شخصیه محسوب می شود و احوال شخصیه نیز تابع قانون دولت متبوع خود فرد است. وفق ماده 963 قانون مدنی، اگر زوجین تبعه یک کشور نباشند، روابط  شخصی و مالی آنها تابع قانون دولت متبوع شوهر می باشد که حقوق مالی زوجه نیز از جمله آنهاست.

لذا در مورد موضوعات مالی، چنانچه در کشور صادرکننده حکم هم این گونه عمل گردد، دادگاه کشور خارجی طبق قانون کشور متبوع طرفین حکم صادر می کند و چنانچه در کشور خارجی، طلاق به درخواست زوج صادر شده باشد و در مورد حقوق مالی زوجه تعیین تکلیف نشده باشد، زوجه می تواند حقوق مالی خود اعم از نفقه، اجرت المثل، مهریه و ….. را در دادگاه های خانواده ایران از شوهر مطالبه نماید.

تبصره ماده 15 قانون حمایت خانواده، در این مورد مقرر می دارد: “ثبت طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور در کنسولگری‌ های جمهوری اسلامی ایران به درخواست کتبی زوجین یا زوج با ارائه گواهی اجرای صیغه طلاق توسط اشخاص صلاحیت دار که با پیشنهاد وزارت امور خارجه و تصویب رئیس قوه قضائیه به کنسولگری‌ ها معرفی می‌شوند، امکان‌پذیر است. ثبت طلاق رجعی منوط به انقضای عده است.

در طلاق بائن نیز زوجه می‌تواند ضمن ارائه گواهی شرعی طلاق صادره از مراکز اسلامی، طلاق خود را توسط اشخاص صلاحیت دار در کنسولگری یا سفارت ثبت کند. در مواردی که طلاق به درخواست زوج ثبت می‌گردد، زوجه می‌تواند با رعایت این قانون برای مطالبه حقوق قانونی خود به دادگاه‌های ایران مراجعه نماید.”

نمونه دادخواست تنفیذ طلاق

با توجه به ماده 15 قانون حمایت خانواده که مقرر می دارد: “هر گاه ایرانیان مقیم خارج از کشور، امور و دعاوی خانوادگی خود را در محاکم و مراجع صلاحیت دار محل اقامت خویش مطرح کنند، احکام این محاکم یا مراجع در ایران اجرا نمی‌ شود مگر آن که دادگاه صلاحیت دار ایرانی، این احکام را بررسی و حکم تنفیذ صادر کند”.

بنابراین، طرح دادخواست تنفیذ طلاق مستلزم ارائه مدارک مستند می باشد که جهت آشنایی با چهارچوپ طرح دادخواست تنفیذ طلاق، نمونه ای را در این نوشتار برای کشور امارات آورده ایم:

خواهان: خانم/ آقای …/ کد ملی: …/ آدرس: …

خوانده: خانم/ آقای …/ کد ملی: …/ آدرس: …

وکیل یا نماینده قانونی: مشخصات وکیل یا نماینده قانونی در صورت وجود

تعیین خواسته و بهای آن: تقاضای رسیدگی و صدور حکم تنفیذ طلاق و ثبت رسمی آن و اجرای آن در یکی از دفاتر طلاق در ایران

دلایل و منضمات دادخواست:

1. کپی مصدق شناسنامه زوجه
2. 5 برگ حکم دادگاه امارات متحده عربی
3. سند ازدواج و ترجمه رسمی آن
4. 5 برگ ترجمه رسمی حکم طلاق صادره از دادگاه امارات
5. سند مهریه زوجه
6. وکالتنامه وکیل

ریاست محترم دادگاه خانواده تهران

به استحضار می رساند وفق گواهی ازدواج، موکله اینجانب خانم …….. درمورخ …… با خوانده محترم آقای ….. در کشور امارات ازدواج نموده است که این عقد در کنسولگری جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده است و حاصل ازدواج آنان، یک فرزند دختر 15 ساله می باشد. موکله به دلیل سوء رفتار همسر و آسیب های جسمی و روحی از دادگاه دبی درخواست طلاق می نماید که در مورخ …… منجر به صدور حکم طلاق وفق موازین اسلامی و احوال شخصیه کشور متبوع طرفین ( ایران) گردیده و رابطه زوجیت خاتمه یافته است.

زوج پس از صدور حکم از دادگاه دبی، زوجه و فرزند مشترک را ترک نموده و به کشور دیگری رفته است و فرزند مشترک از مدار حضانت خارج است. شایان ذکر است که رای طلاق صادره به تایید کنسولگری محترم جمهوری اسلامی ایران در امارات رسیده است.

حال با عنایت به جدایی و مفارقت شرعی و قانونی بیش از 4 سال و با عنایت به صدور حکم طلاق از سوی کشور محل اقامت و مستند به مواد 972 قانون مدنی و ماده 169 قانون اجرای احکام مدنی و ماده 15 قانون حمایت خانواده، تنفیذ و تایید حکم طلاق صادره از دادگاه امارات متحده عربی و اجرای صیغه طلاق و ثبت رسمی آن در یکی از دفاتر طلاق داخل ایران مورد استدعاست.

وکیل تنفیذ حکم طلاق خارجی در ایران

گروه حقوقی ندای حق متشکل از وکلای با سابقه دادگستری، این افتخار را دارد که خدمات حقوقی ارزنده ای به هموطنان مقیم خارج ارائه داده است تا این عزیزان با پیگیری مستمر وکیل و ارائه گزارش و پشتیبانی، به دور از هر گونه تنش، از روند پرونده خود آگاه باشند.

برای وکالت دادن دو راه وجود دارد: سامانه ثنا و سامانه میخکی

اگر کارت ملی شما هوشمند بوده با داشتن یک سیم کارت فعال در ایران می توانید در سامانه ثنای قوه قضاییه ثبت نام نموده و پس از احراز هویت و تایید نهایی مراحل، به وکیل خود در ایران جهت انجام فرآیند طلاق وکالت رسمی و قانونی دهید. اما اگر کارت ملی شما هوشمند نباشد، یکی از خدمات قابل ارائه در سامانه خدمات کنسولی وزارت امور خارجه، اعطای وکالت به وکلای دادگستری داخل ایران است. اشخاص مقیم خارج از کشور می توانند به سامانه میخک مراجعه کرده و پس از ثبت نام، وکالت در طلاق را به وکیل دادگستری واگذار نمایند.

سوالات متداول